عاشقانه‌های یونس در شکم ماهی» نوشته‌ «جمشید خانیان» یکی از رمان‌هایی است که انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در قالب طرح «رمان نوجوان امروز» منتشر کرده است؛ این رمانِ نماد‌گرا، بدون گذر از خط قرمزها، داستانی عاشقانه را در فضایی پاک برای خواننده بازگو می‌کند.

«عاشقانه‌های یونس در شکم ماهی» مثل یک قطعه موسیقی گوش‌نواز و آرام شروع می‌شود و به پایان می‌رسد. «جمشید خانیان» با تقسیم کتاب به «موومان»(به جای فصل) و با بیان شاعرانه ماجراها، فضای داستان را به حال و هوای یک سونات عاشقانه با پس‌زمینه‌ای از آواهای جنگی نزدیک کرده است.
جمشید خانیان «عاشقانه‌های یونس در شکم ماهی» را از زبان قهرمان اصلی داستان، سارا روایت می‌کند. دختر نوجوانی که خاطراتش را از آغاز جنگ ایران و عراق و نخستین ماجرای عاشقانه زندگی‌اش، 3285 روز (9 سال)بعد روایت می‌کند. نویسنده با استفاده از شیوه بازگشت به گذشته و بیان پراکنده خاطراتِ سارا در مقاطع مختلف زمانی‌، آرام آرام خواننده را با زندگی قهرمانان داستانش آشنا می‌کند.