فرا رسیدن سال نو و عید نوروز باستانی بر همگان مبارک باد

  

ساقیا آمدن عید مبارک بادت

وان مواعید که کردی مرواد از یادت 

در شگفتم که در این مدت ایام فراق

برگرفتی ز حریفان دل و دل می‌دادت 

برسان بندگی دختر رز گو به درآی

که دم و همت ما کرد ز بند آزادت 

شادی مجلسیان در قدم و مقدم توست

جای غم باد مر آن دل که نخواهد شادت 

شکر ایزد که ز تاراج خزان رخنه نیافت

بوستان سمن و سرو و گل و شمشادت 

چشم بد دور کز آن تفرقه‌ات بازآورد

طالع نامور و دولت مادرزادت 

حافظ از دست مده دولت این کشتی نوح

ور نه طوفان حوادث ببرد بنیادت

تاریخچه ی عید نوروز

عید نوروز جشن باستانی ایرانیان...

یکی از جشن های باستانی ایرانی جشن عید نوروز می باشد که به همین مناسبت به تشریح تاریخچه ای از این عید باستانی در ادامه می پردازیم.

جشن همتای واژه (عید) در زبان های ایرانی (جشن) یا (یسن) است. از ریشه YAZ به معنای ستایش، نیایش و پرستش؛ (ایزد) به معنای ستایش شده و نیایش شده نیز از همین ریشه است. (جشن) واژه ای ایرانی، مذهبی و بسیار کهن است.

این واژه که باری گران از معناها و سنت های ویژه ایرانی را بر دوش دارد، در اصل عبارت بوده است از برپایی مراسم نیایش و سپاس به مناسبت رخداد یک پیروزی، یک واقعه اجتماعی یا یک معجره آسمانی که سودی برای اجتماع داشته باشد. مردم به هنگام برپایی بزرگداشت گردهم جمع می آمدند و خدای را با مراسم ویژه مذهبی نیایش می کردند، و این نیایش و سپاس همه ساله به عنوان قدرشناسی از موهبتی که از سوی خداوند ارزانی شده بود تکرار می گردید.

این مراسم با رقص های مذهبی و سرود و موسیقی نیز همراه بوده است. آن چنان توده هایی از آتش برپا می داشتند و در کنار آن صدها و هزارها اسب و گاو و گوسفند قربانی می کردند. آن گاه سهمی از قربانی به آتش داده می شد و باقیمانده آن میان مستمندان و نیایشگران پخش می گردید و با همین گوشت قربانی سور و مهمانی برگزار می شد. همین جشن ها در دوره های مختلف زندگانی اقوام ایرانی، آغاز سال را اعلام می کردند.

جشن عید نوروز این جشن از کهن ترین جشن های ایرانی است که پژوهشگران بنیاد آن را هند و ایرانی ندانسته اند، بلکه با قید احتمال آن را به اقوام بومی نجد ایران پیش از مهاجرت و آریاییان، منسوب می دانند. همچنین دو جشن مهرگان و نوروز از طریق سومریان به بین النهرین راه یافته و در آنجا دو جشن (ازدواج مقدس) و (اکیتو) را پدید آورده که بعدها در بین النهرین این هر دو جشن به صورت جشنی واحد در آغاز سال نو برگزار گردیده، ولی در نجد ایران همچنان تا دوره اسلامی به صورت دو جشن مستقل بر قرار مانده است. بنابراین سه جشن «نوروز»، «مهرگان» و «سده» بیشتر در زمره اعیاد ملی ایرانی قرار می گیرند تا جشن های مذهبی.
 

نوروز و فروهر ماه فروردین به فـَرَوَهرها و یا فروشی ها تعلق دارد. جشن نوروز نیز نمادی از سالگرد بیداری طبیعت از خواب زمستانی است که به رستاخیز و حیات منتهی می شود. فروهر یکی از نیروهای غیر مادی در وجود انسان است و نوعی همزاد آدمیان که پیش از آفرینش مادی مردمان در جهان مینوی به وجود می اید و پس از مرگ آدمیان نیز دوباره به جای نخستین خویش باز می گردد. در عقاید باستانی تر، ایرانیان تنها قهرمانان را دارای فروهر می دانستند، اما بعدها پرهیزگاران نیز از این موهبت بهره مند می شوند. آنان سالی یکبار برای دیدار بازماندگانشان به خانه های خویش فرود می آیند و ورود آنان برکت را به همراه خواهد داشت، آن زمان که خانه را پاکیزه و درخشنده ببینند. ولی چنانچه آن را آشفته در هم و پاکیزه نشده بیابند برکت برای آن نخواسته ، آن را رها می کنند. حضور فروهرها از طلیعه فروردین و نوروز آغاز می شود و تا دهم فروردین و به روایتی تا نوزدهم آن ادامه می یابد از این جهت مراسم آتش افروزی بر بالای بام ها انجام می پذیرفته تا راه خانه ها را به فروهرها نشان دهند.

نوروز در گذشته

نوروز کوچک و نوروز بزرگ عنوان نوروز در فرهنگ ایرانی به دو روز تعلق داشته است. یکی روز اول فروردین، که خورشید به برج حمل می رسد و به آن نوروز کوچک یا (عامه) می گویند و دیگری نوروز بزرگ یا (نوروز خاصه) است که روز خرداد از ماه فروردین است. گفته اند :نوروز سالروز آفرینش جهان و انسان است و نوروز بزرگ روزی است که در آن جمشید بر تخت نشست و خاصان را طلبید و رسم های نیکو گذاشت، و گفت خدای تعالی شما را خلق کرده است. باید که به آب های پاکیزه تن را بشویید و غسل کنید و به سجده و شکر خدا مشغول باشید و هر سال در این روز به همین دستور عمل نمایید.

نوروز و آب همه نیکی ها چون از ابرکران (عالم اعلی) به گیتی آید، به خرداد روز آید. باشد که همه روز آید، اما آن روز بیش آید. پیداست اگر آن روز بر تن جامه ای نیکو بدارند. و بوی خوش بویند و مروای نیک تفأ ل کنند و... آن سال نیکویی بدیشان رسد و بدی را از ایشان دور می سازد. از آنجا که نوروز در آغاز فصل بارش باران های بهاری قرار دارد می توان ردپای اردویسور اناهید را نیز در آن یافت. اردویسور اناهید الهه آب است. اوست که به فرمان اورمزد از آسمان باران، برف و تگرگ را فرو می باراند. سبب این که ایرانیان در نوروز غسل می کنند آن است که این روز به الهه آب تعلق دارد. از این رو، مردم در این روز هنگام سپیده دم از خواب برمی خیزند و با آب قنات و حوض خود را می شویند و گاهی نیز آب جاری بر خود از راه تبرک و دفع آفات می ریزند. و در این روز مردم به یکدیگر آب می پاشند و درباره سبب این کار برخی گفته اند علت آن است که در کشور ایران دیرگاهی باران نبارید و سپس ناگهان سخت ببارید و مردم به آن باران تبرک جستند و از آن آب به یکدیگر پاشیدند و این کار همچنان در ایران مرسوم بماند.

نوروز پیروز نوروز همچنین نمادی است از پیروزی نیکی بر بدی. از همین رو آیین نیایش رپیثون در نوروز برگزار می شود. (رپیثون ) سرور گرمای نیمروز و ماه های تابستان است. با یورش دیو زمستان به زمین رپیثون به زیر زمین فرو می رود تا با گرم نگاهداشتن آب های زیرزمینی، گیاهان و ریشه درختان را از مرگ نجات بخشد. بازگشت سالانه او در بهار نمادی است از پیروزی نهایی خیر بر شر، به همین مناسبت جشن و نیایشی ویژه در مراسم نوروزی به ایزد مذکور تعلق داشته است.

نوروز و سلیمان در روایات ایرانی آمده است که چون سلیمان بن داوود انگشتر خویش را گم کرد سلطنت از دست او بیرون رفت. اما پس از چهل روز بار دیگر انگشتر خود را بازیافت و پادشاهی و فرماندهی به او بازگشت و مرغان به دور او گرد آمدند، و ایرانیان گفتند:نوروز آمد.

نوروز روز دین و روز پادشاهی در ماه فروردین، روز خرداد، فریدون جهان را تقسیم کرد. روم را به «سلم»، ترکستان را به «تور» و ایرانشهر را به «ایرج» داد، کیخسرو و سیاوشان را به لهراسب سپرد، زردشت دین مزدیسنان را از اورمزد پذیرفت و کی گشتاسپ شاه دین را از زردشت و در این روز پشوتن رواج دین خواهد کرد. و نیز روایت شده است که کوروش پس از پیروزی بر بابل، پسر خود کمبوجیه را در جشن نوروز گموک بابلی به عنوان پادشاه بین النهرین معرفی کرد. 

فرا رسیدن سالروز ولادت حضرت فاطمه زهرا(س) و روز زن مبارک باد

 

با ارائه ۵ اثر؛کتاب‌های طرح کتاب‌خوان اسفندماه معرفی شد

کتاب‌های «امی نوتر: مادر جبر نوین»، «زندگانی فاطمه زهرا سلام‌الله علیها»، «چهاردیواری در کف آسمان»، «یادگاران» و «سار کوچولو نمی‌تواند پرواز کند» در قالب طرح کتاب‌خوان اسفندماه ۱۳۹۶ برای علاقه‌مندان به کتابخوانی معرفی شد.

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، با فرارسیدن آخرین ماه از سال ۱۳۹۶، طرح کتاب‌خوان اسفندماه با معرفی ۵ اثر «امی نوتر: مادر جبر نوین» نوشته مارگارت تنت، «زندگانی فاطمه زهرا سلام‌الله علیها» نوشته سید جعفر شهیدی، «چهاردیواری در کف آسمان» اثر یاسر رضازاده، «یادگاران» نوشته فاطمه غفاری و «سار کوچولو نمی‌تواند پرواز کند» نوشته جنیفر بِرن، به علاقه‌مندان مطالعه و کتابخوانی معرفی شد.

---

زندگانی فاطمه زهرا سلام‌الله علیها

نویسنده: سید جعفر شهیدی

نـاشـر: دفتر نشر فرهنگ اسلامی

تعداد صفحات: ۲۹۶

سید جعفر شهیدی (۱۲۹۷ - ۱۳۸۶ ه‍. ش)، تاریخ‌نگار، دین‌پژوه، مترجم، پژوهشگر زبان و ادبیات فارسی در این کتاب، گزارشی موثق و متکی به اسناد دست‌اول از زندگی دختر بزرگوار رسول اعظم صلی‌الله علیه و آله ارائه می‌دهد؛ زندگی عزتمندانه‌ای که با گذشت سالیان، نه‌تنها رنگ دیرینگی به خود نگرفته، بلکه همچنان تازگی و جلا دارد. آنچه در این مجموعه فراهم آمده تنها سرگذشت زندگی شخصی این بانوی شریف نبوده و رویدادهایی آموزنده و عبرت‌آمیز است.

«نام و لقب‌های دختر پیغمبر»؛ «از خواستگاری تا به خانه شوهر رفتن فاطمه زهرا»؛ «زندگانی زهرا در خانه شوهر»؛ «ولادت امام حسن و نبرد اُحد»؛ «آیا بین زن و شوهر کدورتی روی داد»؛ «فدک در اختیار پیغمبر و واگذاری آن به زهرا»؛ «سخنان عبرت‌آمیز فاطمه در بستر مرگ»؛ «برای عبرت تاریخ» و ... عنوان بخش‌هایی از این کتاب است.

مطالعه کتاب «زندگانی فاطمه زهرا سلام‌الله علیها» فرصت مغتنمی است که ما را با جزئیات دقیق‌تری از سیره، سبک و کیفیت زندگانیِ نور چشم رسول اعظم صلی‌الله علیه و آله آشنا می‌سازد.

---

امی نوتر: مادر جبر نوین

نویسنده: مارگارت تنت، مترجم: حسن فتاحی

نـاشـر: مازیار

تعداد صفحات: ۱۴۴

داشتن ذهن و فکری توانا به انسان کمک می‌کند از هر لحاظ آماده مقابله با مشکلاتِ پیشِ رو شود و بدون خستگی از دشواری‌های مسیر زندگی، با نیرویی مضاعف، به‌سوی اهداف و آینده‌ای روشن حرکت کند و فردای زیباتری را برای خود و دیگران رقم زند.

«آمالیه امی نوتر» یکی از افرادی است که مشکلات زندگی را ناچیز انگاشت و با صبر و پشتکار نام خود را در جهان جاودان ساخت.

مادرِ مهربان و سخت‌کوشِ «امی» و حتی پدر دانشمندش «ماکس نوتر» امیدوار بودند دختر هنرمند و خانه‌داری تحویل جامعه دهند؛ امی ارزش هنر و خانه‌داری را می‌دانست امّا استعداد خدادادی و اراده پولادینش او را به سمت دیگری برد و از او چهره‌ای ماندگار ساخت.

در سال ۱۸۹۸، شورای آموزشی دانشگاه «ارلانگن»، ورود زنان به دانشگاه را ممنوع کرد و بعد از یک سال پیگیری، بر اساس تصویب تبصره‌ای، امی اجازه یافت به‌صورت محدود در سخنرانی‌ها و درس‌های دانشگاه حاضر شود؛ با تمام سختی‌ها و تبعیض‌های ناروای جنسیتی او در سال ۱۹۰۸ به‌عنوان نخستین زن آلمانی از پایان‌نامه دکترای خود در دانشگاهی که روزی حق ورود به آن را نداشت (ارلانگن) دفاع و مدارج علمی ارزشمندی در دانش ریاضی کسب کرد. امروز از امی نوتر با عنوان «مادر جبر نوین جهان» یاد می‌شود؛ او توانست، سهم ممتازی در جبر انتزاعی و فیزیک نظری ایفا کند و بزرگانی مانند آلبرت انیشتین، ژان دیدونه، هرمان وایل و... او را ستوده‌اند.

ماجرای پرفرازونشیب زندگی «امی نوتر» را در کتاب مارگارت تنت با عنوان «امی نوتر: مادر جبر نوین» و با ترجمه روان و گویای حسن فتاحی دنبال کنید.

---

چهاردیواری در کف آسمان: هنر عشق‌ورزی و خودشکوفایی در ازدواج

از مجموعه سخنرانی‌های استاد محمدجعفر غفرانی

تهیه و تنظیم: یاسر رضازاده

نـاشـر: غنچه

تعداد صفحات: ۳۲۸

کتاب «چهاردیواری در کف آسمان» حاصل جمع‌آوری سخنرانی‌های استاد محمدجعفر غفرانی، پژوهشگر دین و قرآن‌پژوه، در موضوع ازدواج است که به زوجین کمک می‌کند با اصول و مهارت‌های یک زندگی سالم، لذت‌بخش و شیرین آشنا شوند و بتوانند چهاردیواری ساده خانه را برای خود و همسرشان به مکانی معنوی و آرامش‌بخش تبدیل کنند.

«ضرورت عشق و ازدواج»، «ازدواج، چگونه؟» و «نقش ازدواج در ظهور و حضور» سه بخش این کتاب است که به طرح مباحثی چون انواع عاشقی، عشق حقیقی، چرایی ازدواج، ازدواج فامیلی، چگونگی پیشگیری از اختلافات و ... می‌پردازد.

اگر مایلید با عینک جامع، مانع و جهان‌بین قرآن به موضوع مهم ازدواج بنگرید و از تجربه‌های یک محقق کوشا در حوزه قرآن و حدیث بهره‌مند شوید خواندن «چهاردیواری در کف آسمان» را از دست ندهید.

---

یادگاران (۷-کتاب خرازی)

نویسنده: فاطمه غفاری

نـاشـر: روایت فتح

تعداد صفحات: ۱۱۲

«یادگاران» یادگاری ارزشمند از زندگی مردانی است که در همین نزدیکی‌ها، جایی فراسوی زمان، حماسه‌ای عظیم رقم زدند و جان دادند تا ذرّه‌ای از خاک پاک میهنمان در سیطره منحوس گام‌های ظالمان مستکبر، لگدکوب نشود.

هفتمین جلد از مجموعه یادگاران حکایت زندگی و رزمندگی دلاورمرد جبهه‌های جنوب و نقش‌آفرین سامان‌دهی اوضاع آشفته کردستان، شهید «حسین خرازی» را در قالب ۱۰۰ خاطره جذاب به تصویر می‌کشد.

کتاب زندگی بابرکت سردار رشید اسلام، حاج حسین خرازی را می‌توانید از کتابخانه‌های عمومی سراسر کشور امانت بگیرید و با «یادگاران» همراه و همدل شوید.

---

سار کوچولو نمی‌تواند پرواز کند (داستان پرنده کتاب‌خوان)

نویسنده: جنیفر بِرن، تصویرگر: کیت بندیس، مترجم: محبوبه نجف خانی

نـاشـر: آفرینگان

تعداد صفحات: ۳۶

در طول زندگی، امکان انتخاب‌های زیادی داریم از انتخاب‌های پیش‌پاافتاده تا انتخاب‌های مهم‌ و سرنوشت‌ساز. اولین انتخاب کلوین کوچولو بهترین انتخاب او بود. کلوین یک سار است که با بقیه سارها فرق دارد. اولین روزی که سارهای کوچولو از لانه‌شان بیرون رفتند تا با دنیا آشنا شوند، یکی‌ علف پیدا کرد، یکی‌ آب و دیگری کِرم؛ اما کلوین یک کتاب پیدا کرد و از همان اول تصمیم گرفت با کتاب همراه شود؛ دوستی با کتاب اولین تجربه سار کوچک در زندگی بود.

از آن روز به بعد کلوین دائم مشغول کتاب خواندن بود و به هیچ کار دیگری فکر نمی‌کرد؛ خواب‌های کلوین هم‌رنگ و بوی داستان‌ها و افسانه‌های جذاب کتاب‌ها را گرفته بود؛ سارهای دیگر به خاطر کتاب‌ خواندن زیاد، حسابی سربه‌سرش می‌گذاشتند اما اصلاً برایش اهمیتی نداشت. فصل کوچ فرا رسیده بود و سارها ناچار بودند به سرزمین‌های گرم‌تر مهاجرت کنند؛ اما کلوین فقط کتاب خوانده بود و یادش رفته بود در کنار بقیه، پرواز را تمرین کند.

سار کوچولو و دوستانش، همراه با بسته کتاب‌خوان اسفندماه، به دنیای گرم و سرسبز کتابخانه‌های عمومی کوچ کرده‌اند و منتظر هستند تا شما با آن‌ها همراه شوید؛ پس هر چه زودتر کتاب مصور «سار کوچولو نمی‌تواند پرواز کند» از مجموعه داستان‌های پرنده کتابخوان را از کتابخانه‌های عمومی سراسر کشور امانت بگیرید.