دفاع
از نظر امام خمینی (رض) از جایگاه و اهمیت ویژهای برخوردار است؛ به طوری که آن را
پرورش دهندهی جوهر انسانیت و مایهی بروز شجاعت در انسان میداند:
جنگ خیلی
خوب است از یک جهت و آن این است که شجاعتی را که در باطن انسان است، بروز میدهد و
تحرک برای انسان حاصل میشود. انسان از آن خمودی بیرون میآید.» (1)
همچنین امام
راحل (ره) جنگ و دفاع را ابزاری میداند که با آن موانع از سر راه رشد و تکامل
جوامع اسلامی برداشته میشود: «این یک رحمتی است، صورتش انسان فکر میکند که کشتار
است، لکن واقعش بیرون کردن یک موانعی از سر راه انسانیت است.» (2)
مخصوصا کشوری
که انقلاب اسلامی کرده است و اجرای احکام نورانی
اسلام را در همهی زمینهها هدف قرار داده است، دفاع و جهاد برای او تکلیفی شرعی و
الهی میشود و صرف نظر از تأثیرات فردی و اجتماعی، باید آن را به عنوان یک تکلیف
شرعی مورد توجه قرار دهد. در همین باره نیز امام
خمینی (رض) چنین فرمودهاند:
«آحاد مردم یکییکیشان تکلیف
دارند برای حفظ جمهوری اسلامی؛ یک واجب عینی، اهم مسائل واجبات دنیا، اهم است و از
نماز اهمیتش بیشتر است. برای اینکه این حفظ اسلام است، نماز فرع اسلام است، این
تکلیف برای همه ماست.»
به طوری که ملاحظه میشود، دفاع و جهاد در اسلام، اهمیتی چند جانبه دارد که
اهم آن را به شرح زیر میتوان خلاصه کرد:
الف: تقویت جوهرهی انسانیت و آبدیده
کردن روح انسان در حوادث و مشکلات
ب: بروز و ظهور عنصر شجاعت و مقاومت در انسان
مؤمن و دفع رخوتها و سستیها.ج: دفع موانع از مسیر تکامل و رشد جامعهی اسلامی و قطع
طمع دشمنان در حمله به کشوری مقاوم و آماده دفاع.
د: وجوب شرعی جهاد و دفاع در
کنار دیگر واجبات دینی، به عنوان قویترین نمود انگیزهی دفاعی در اقشار مختلف جامعه
انسانی.